Viisi wil als hypotheekverstrekker impact vergroten:  

Branche hapt (nog) niet toe

De B Corp-certificering van Viisi, als eerste Nederlandse hypotheekadvies-organisatie, is in de ogen van medeoprichter Tom van der Lubbe pas een eerste stap op weg naar een duurzame hypotheek- en woningmarkt. De volgende stap: ook hypotheekverstrekker worden. Maar dát valt nog niet mee. "Ze zijn vooral bang dat ze hun eigen business de nek omdraaien."

Tekst: Aäron van der Sanden

87 van de 200 te behalen punten waren genoeg voor hypotheekadviesformule Viisi om het duurzaamheidscertificaat B Corp te bemachtigen. Geweldig nieuws, maar eigenlijk is het product van Viisi – hypotheekadvies – niet echt geschikt voor een dergelijk keurmerk. Viisi-medeoprichter Van der Lubbe: “Het probleem is dat wij de hypotheeklening niet zelf produceren. Tony's Chocolonely maakt eigen chocolade, Mud Jeans eigen spijkerbroeken, Seepje eigen schoonmaakmiddelen. Maar wij konden dus niet op basis van een product scoren.”

Van adviseur naar hypotheekverstrekker

In plaats daarvan leverden de wijze waarop Viisi met haar medewerkers omgaat en hoe de organisatie is gestructureerd wél veel punten op. Van der Lubbe kritisch: “Heel mooi, maar als we naar ons product kijken, bieden we strikt genomen hetzelfde product aan als andere hypotheekadviseurs.”

“Stap voor stap, huis voor huis, de bestaande woningmarkt CO2-neutraal maken.”

Om haar impact op maatschappelijk- en milieuvlak te vergroten wil Viisi daarom een volgende, grote stap zetten en de transitie maken naar hypotheekverstrekker. “Stap voor stap, huis voor huis, de bestaande woningmarkt CO2-neutraal maken: dán schaal je pas op qua impact”, omschrijft hij. “Bijvoorbeeld biobased bouwen, waar Triodos (eveneens B Corp, red.) zich op richt, is ontzettend mooi. Maar uiteindelijk kunnen we niet heel Nederland platgooien en er biobased woningen voor in de plaats zetten.”

Impact zit hem dus juist in dat bestaande woningbestand verduurzamen, betoogt Van der Lubbe. Als verstrekker wil Viisi juist dáárop gaan inzetten.

“Hoor grote spelers weinig over duurzaamheid”

Maar zoals wel vaker geldt ook voor dergelijke ambities: makkelijker gezegd dan gedaan. Zeker in een markt waar op het vlak van purpose-gedreven verduurzamen nog maar weinig gebeurt, is Van der Lubbe van mening. “De markt wordt gedomineerd door grote distributeurs en verstrekkers die ik daar maar weinig over hoor.” En spelers die je wél hoort over verduurzaming, zijn vaak te klein om echt het verschil te kunnen maken. Daarom zou de Viisi-medeoprichter graag zien dat deze partijen vaker en dichter naar elkaar toe kruipen. “Partijen als Triodos, ASN of de Volksbank, organisaties die purpose driven zijn, die aandeelhouderswaarde en winstmaximalisatie niet op één hebben staan; waarom werken we niet meer met elkaar samen? Waarom zien we elkaar als concurrenten?”

“Overheid, pak de regie”

Aan dergelijke branchepartijen dus de taak om meer de samenwerking op te zoeken. Maar ook de overheid speelt hier wat betreft de mede-eigenaar van Viisi een cruciale rol in. “Als de financiële sector een fundamenteel onderdeel is van je economie en verduurzaming zo’n speerpunt is, moet je als overheid de regie pakken en dit beter faciliteren. Ervoor zorgen dat we allemaal hetzelfde pad bewandelen.”

“Waarom werken we niet meer met elkaar samen? Waarom zien we elkaar als concurrenten?”

Dat de sector hiervoor de overheid nodig heeft, blijkt volgens hem wel uit het provisieverbod uit 2013. “Dat de adviseur door de klant wordt betaald, dat is toch fantastisch? Daar heeft de sector zelf niet voor gepleit, maar als je het nu vraagt aan adviseurs, zal iedereen beamen dat dat toch wel een verdomd goed besluit is geweest.”

Als je dat vertaalt naar 2024, waarom zou je dan als overheid de sector niet dwingen om meer voor duurzaamheid te kiezen, vraagt Van der Lubbe zich af. “We hebben allemaal kinderen, we maken ons allemaal zorgen als burger. Moeten we niet met zijn allen wat meer naar de langere termijn kijken?”

Doelgroep die het zich kan veroorloven

Waarom juist Viisi de partij is die denkt de boel in beweging te kunnen krijgen? Het antwoord daarop ligt verborgen in de doelgroep die de hypotheekadviesketen naar eigen zeggen stevig in handen heeft. “De hoogopgeleide starter die het zich kan veroorloven om over duurzaamheid na te denken. Om bio-producten te kopen, maar ook bij grotere uitgaven, zoals isolatie en warmtepompen, in de lange termijn te investeren. We horen daarom ook geregeld in gesprekken met andere partijen in de branche terug als we het hierover hebben: ‘als íémand de juiste klanten hiervoor heeft, zijn jullie het wel’.”

Banken, regiepartijen en andere geldverstrekkers

Maar goed, daarbij blijft het in de beleving van Van der Lubbe dan ook. Geen enkele partij waarmee hij het gesprek aanging over kapitaalverschaffing, hapte vooralsnog toe. Regiepartijen, banken en andere geldverstrekkers: ze zijn enthousiast over het plan van Viisi, maar daar stopt het dan ook. Voor de pensioenfondsen is Viisi nog te klein en bij de banken is er sprake van een conflict of interest met de retailtak, ervaart Van der Lubbe. Wie hij hier allemaal over heeft gesproken, houdt hij voor zich.

“Een eigen label met een buitenlandse investeerder heeft onze voorkeur, aangezien er dan geen sprake is van een conflicterend belang.”

Als niemand met jullie in zee wil, wat is dan het alternatief?

“Dat we een label overnemen wanneer dat te koop komt. Dat spreekt ons aan, omdat er eigenlijk al meer dan genoeg hypotheeklabels zijn. Maar tot nu toe is dat niet gelukt, dus we gaan er inmiddels vanuit dat we zelf een label moeten oprichten. Dat zou in combinatie kunnen met een buitenlandse partij, die als investeerder instapt.”

Heeft dat laatste je voorkeur of is het echt een plan B?

“Ja, dat laatste heeft onze voorkeur. Aangezien er dan geen sprake is van een conflicterend belang, zoals we in gesprekken met Nederlandse hypotheek- en kapitaalverstrekkers nu wél ervaren.”

Is er echt geen enkele Nederlandse partij die in durft te stappen? Ook niet als ze een – al dan niet fors - minderheidsaandeel krijgen?

“Dat hebben we óók al aangeboden. We zijn echt tot veel bereid. Maar verstrekkers zijn toch vooral bang dat ze hun eigen business de nek omdraaien. Terwijl ze tegelijkertijd erkennen dat uiteindelijk de disruptie toch wel zal plaatsvinden. Zoals dat op andere gebieden binnen de financiële sector ook al is gebeurd of momenteel plaatsvindt. Kijk maar naar Adyen en Bunq. Maar in plaats van zichzelf opnieuw uit te vinden en daarmee voor de lange termijn haar bestaan zeker te stellen, kiest men voor de korte termijn en gaat de lange termijn ten onder.”

Partijen als Munt en Dynamic Credit is het wél gelukt…

“Die komen uit de fundinghoek. Zowel de oprichters van Munt als van Dynamic Credit zijn bankiers die op het juiste moment geld van pensioenfondsen hebben gekregen, die op zoek waren naar alternatieve beleggingen. Wij hebben een andere oorsprong, we komen uit de advieshoek. Maar we gaan door. We groeien, worden ieder jaar steeds steviger, steeds volwassener en hebben - niet onbelangrijk - ook alle aandelen nog in eigen bezit. Dat is belangrijk, want we hebben wat dat betreft geen tijdsdruk. En als de tijd rijp is, dan kantelt het de goede kant op voor ons.”