Ecosystemen:

het vliegwiel voor toekomstige groei?

De huidige digitale werkelijkheid vraagt om het evalueren en mogelijk herdefiniëren van je organisatie stellen Pamela Verkijk en Koen Boomsma van Eraneos in hun whitepaper[i]. Verregaande digitalisering verandert het fundament onder businessmodellen, de interactie met klanten en de bedrijfsprocessen. De verzekeringssector verschuift steeds meer naar digitale transformatie en kan daardoor de komende jaren kwetsbaar worden voor (digitale) disruptie. Kwetsbaarheden worden blootgelegd en/ of vernieuwingen kunnen niet (tijdig) omarmd worden. Dit kan voor individuele partijen in de sector zelfs leiden tot omzetverlies of afnemende groei, maar ook tot een grote verschuiving van het marktaandeel in bepaalde segmenten. Ecosystemen vormen een potentiële oplossing voor deze uitdagingen.

Iedereen heeft het over ecosystemen

De term “ecosysteem” is gemeengoed geworden onder CEO’s, bestuursleden, managers en strategen in alle sectoren. Samenwerkingsverbanden in ecosystemen spelen een steeds grotere rol en hervormen hele markten, waaronder het  verzekeringslandschap in Nederland.

Ecosystemen zorgen voor een gezamenlijke waardepropositie die groter is dan de som van de individuele waardeproposities van de deelnemers. Diensten die via een ecosysteem worden geleverd voegen dus (in vergelijking met een niet-ecosysteem) nog meer waarde toe voor klanten, (individuele) bedrijven en het collectief.

Als gevolg daarvan bieden ecosystemen spelers van buiten de sector en gevestigde bedrijven in de verzekeringssector de mogelijkheid om markten te betreden die tot voor kort voor hen gesloten waren en alleen toegankelijk waren voor andere spelers op de markt.

Maar zijn alle managers en leidinggevenden zich wel bewust van het belang en de impact van ecosystemen? Missen bedrijven iets als ze nog geen geschikte strategie hebben bepaald of nog niet hebben gekozen welke rol ze binnen een ecosysteem zouden kunnen spelen? En welke capaciteiten moeten verzekeraars hebben als ze hun eigen ecosysteem willen ontwerpen?

Ecosystemen zijn het onderzoeken waard door hun potentieel voor duurzame groei

Ecosystemen zijn nu al wijdverspreid. De meeste bedrijven in de S&P 500 Index bouwen bijvoorbeeld al ecosystemen. Deze trend zal alleen maar toenemen.

‘Uit onderzoek blijkt dat ecosystemen tegen 2025 goed zullen zijn voor ongeveer 30% van alle inkomsten in de wereldeconomie.’

Ecosystemen staan garant voor groeikansen op lange termijn, omdat ze bedrijven in staat stellen nieuwe diensten aan te bieden én om nieuwe klanten te bereiken.

De behoefte van klanten aan producten en diensten die met elkaar verbonden zijn, neemt namelijk snel toe. Om succesvol te opereren, moeten bedrijven zich richten op customer journeys die verder gaan dan de grenzen van de sector. Binnen een ecosysteem werken spelers uit allerlei verschillende segmenten samen om diensten aan te bieden die weinig of niets te maken hebben met hun eigen hoofdproducten. Voor verzekeraars kunnen deze samenwerkingen bijvoorbeeld leiden tot een open verzekeringsaanpak.

Er bestaat ook een risico dat grote techbedrijven zoals Google, Amazon of Tencent nieuwe producten en diensten gaan aanbieden om met gevestigde bedrijven te concurreren om marktaandeel. Dit geldt niet alleen voor de verzekeringssector, maar voor vrijwel elke sector. Tegelijkertijd brengen insurtech- en fintech-startups nieuwe toepassingen en producten op de markt. Dat gaat met een indrukwekkende snelheid en digitale vermogens waardoor ze snel toegang krijgen tot klanten.

Ecosystemen zijn groter dan de som van de delen

Ecosystemen zorgen voor een win-win situatie voor alle betrokken partijen:

Eraneos whitepaper figuur1

Het ecosysteem wordt gecoördineerd door een orchestrator en maakt gebruik van een transactieplatform. Aan de aanbodzijde van een ecosysteem businessmodel (ecosysteem providers en enablers) staan producenten die voordelen (producten en diensten) en infrastructuur (bijvoorbeeld IPproviders, app ontwikkelaars) leveren. Aan de andere kant zorgen partners (ecosysteemaanbod) voor toegang tot klanten, wat de vraag naar het bedrijfsmodel genereert (bijvoorbeeld verkoop- en servicepartners).

Om deze voordelen optimaal in te zetten, heeft elk bedrijf een ecosysteemstrategie nodig. Die begint met het definiëren en ontwikkelen van de fundamentele elementen die een organisatie nodig heeft om een succesvol ecosysteem op te zetten. Dit zijn vooral: ecosysteemrollen, gerichte customer journeys en basisvoorwaarden, zoals het coördineren van een gedeelde technologische infrastructuur. Ook moeten ze hun organisatiestructuur en –cultuur aanpassen – en nieuwe manieren vinden om partnerschappen binnen te halen en te behouden.

Een voorbeeld dat de impact van een ecosysteem illustreert, is de Alibaba Group. Het bedrijf is niet alleen een e-commerce platform dat talrijke ondernemingen met elkaar verbindt, maar heeft ook diensten gelanceerd zoals Alipay voor betalingen, Alimama voor marketingdiensten en China Smart logistics om de levertijd te optimaliseren.

Een rol kiezen is in theorie eenvoudig, in de praktijk complex

Binnen een ecosysteem kunnen bedrijven een van de volgende twee rollen vervullen: Orchestrator of Bijdrager/Deelnemer. Orchestrators zijn de pioniers achter grotere ecosystemen. Sommige analisten maken onderscheid tussen makers en orchestrators, maar in de praktijk wordt het bedrijf dat het initiatief neemt meestal ook de orchestrator. Bijdragers of deelnemers zijn bedrijven die actief deelnemen aan het ecosysteem. Hun doel is om hun aanbod te verbeteren door actief samen te werken met de orchestrator en andere bijdragers.

Eraneos whitepaper figuur2

Wanneer bedrijven nadenken over mogelijke rollen binnen een ecosysteem, moeten ze de klant en de gedeelde waardepropositie altijd voorop stellen. Klantgericht denken is namelijk de sleutel tot succes voor elk ecosysteem.

Dit betekent dat bedrijven een ecosysteemstrategie moeten toepassen. Om te slagen zijn een sterke visie, een duidelijk doel, de juiste rol en een duidelijke richting nodig. Het begint met het stellen van de juiste vragen!

Welk bedrijf uit welke sector moet de orchestrator van het ecosysteem zijn? Welke bedrijven moet een verzekeraar bijvoorbeeld benaderen en wanneer of hoe moeten ze zich positioneren als orchestrator? Hoe kunnen de partners samenwerken om een gedeelde waardepropositie te scheppen? Een gedegen doorlichting van de huidige situatie en een visie-ontwikkeling op de rol van en in een ecosysteem is voor iedere deelnemer in de verzekeringsketen onontbeerlijk.

Dit artikel is gesponsord door Eraneos (voorheen Quint)

[i]  Eraneos, 2023, Ecosystemen – het vliegwiel voor toekomstige groei?  De figuren uit dit artikel komen eveneens uit deze whitepaper.

Lees de volledige whitepaper op onze website