In het Verenigd Koninkrijk mogen bestuurders van een Ford Mustang Mach-E zonder handen aan het stuur rijden op de meeste snelwegen. Het Britse transportministerie staat dit sinds kort toe. De EU wil volgen met wetgeving, maar aansprakelijkheid en verzekerbaarheid zijn nog een grijs gebied.

Met het BlueCruise-systeem in de Ford, kan de auto automatisch remmen, optrekken en van strook wisselen. Voorwaarde is wel, dat bestuurders rijden op vooraf in kaart gebrachte rijstroken, zogeheten blue zones. Handen kunnen van het stuur, maar bestuurders moeten wel de ogen op de weg houden. Zo niet, dan klinkt een alarmsignaal of de auto verlaat de snelweg. Hiermee valt de Ford in level 2 van de classificatie van autonomie: deels mag de auto zelf rijden. Het hoogste is level 5, volledig zelfrijdende auto’s waarbij de bestuurder probleemloos in slaap mag vallen.

Evert-Jeen van der Meer, industry director mobility bij Aon, volgt al langere tijd de ontwikkelingen van het Automated Driving System (ADS). Hij schreef in 2015 in opdracht van het toenmalige ministerie I&W een verkennende studie over de verzekerbaarheid van autonome voertuigen.

“Fantastisch”, zo zegt hij in reactie op het Britse stappen. “Hoe gaaf is dat? Bijna autonoom rijden is in het Verenigd Koninkrijk nu echt dichtbij. Deze vorm van geassisteerd rijden (level 2) kan het geautomatiseerd rijden (level 3) enorm versnellen en adoptie door verkeerdeelnemers vergroten.”

Aansprakelijkheid bij de automobilist

De Britten hebben het pragmatisch aangepakt. Het is voor autofabrikant Ford toegestaan om aansprakelijkheid voor schade uit te sluiten wanneer schade ontstaat door haperende software. Ford geeft hierbij aan dat de bestuurder te allen tijde in control moet zijn, ook al heeft de software de besturing van de auto volledig overgenomen.

Autofabrikanten vaker aansprakelijk gesteld

“Opmerkelijk”, zegt van der Meer. Bij schade aan andere verkeersdeelnemers door haperende software zou de autofabrikant als producent aansprakelijk kunnen worden gesteld. Hier moet snel duidelijkheid in komen. “De vraag is of software zich kwalificeert als product onder de Productaansprakelijkheidsrichtlijn. Nu al zien we dat autofabrikanten vaker aansprakelijk worden gesteld indien de auto onverwacht ingrijpt zonder dat de bestuurder hier invloed op heeft. De event data recorder (zwarte doos) wordt steeds belangrijker in het registreren van de oorzaak die leidt tot een ongeval en het leveren van aanvullende bewijslast.”

Tijd rijp voor Nederlandse snelwegen

Met het dichte netwerk van uitstekende snelwegen met meer dan twee rijstroken en wat infra technologie betreft, is Nederland ideaal om ook hier deze technologie van Ford toe te laten, observeert Van der Meer. De ADAS-rijhulpsystemen die nu al sinds vorig jaar standaard in nieuwe auto’s zitten, zorgen al voor beduidend minder ongevallen in het verkeer.

Europese regelgeving bestaat al waardoor autofabrikanten op bepaalde routes met level 3-auto’s mogen rijden. In Nederland zijn er nog mogelijke juridische knelpunten, onder meer in het strafrecht en het civiele aansprakelijkheidsrecht.

Lees de uitgebreide versie van dit artikel op AMweb