Waterwoningen project Venetie

Komt het goed met de waterwoning?

Verzekeraar durft het risico niet altijd aan

Waterwoningen kunnen een oplossing zijn voor laaggelegen gebieden met overstromingsrisico's. Sinds aanpassingen in het Bouwbesluit zijn ze geschikt voor een hypotheek en een opstalverzekering. Aannemer van waterwoningen Olaf Janssen heeft ervaring met de aanleg van de eerste waterwijken. Toch lopen zijn projecten tegen hindernissen aan. Garantiefondsen en hun verzekeraars durven het risico van wonen op het water niet aan.

In Woerden drijven twaalf waterwoningen in de Cattenbroekerplas. Ze vormen een voorbode van woonwijken op het water, die in het Nederlandse laagland van veen en klei zullen verrijzen als oplossing tegen verzakking van bodem, wegen en riolering in tijden van klimaatverandering. Ook bieden ze een oplossing voor verzekeringsrisico’s bij overstromingen. Bij traditionele bouw zou een huis niet te verzekeren zijn of tegen een zeer hoge premie, wanneer een waterschap de poldergrond laat overlopen. “Drijvende wijken zijn klimaatadaptief”, zegt oprichter Olaf Janssen van projectontwikkelaar Balance d’Eau, die de woningen bouwde. “Wanneer zulke polders overlopen vanwege hun bufferfunctie gaan die woningen vrolijk mee omhoog.”

Waterwijken zijn in opkomst

Als projectontwikkelaar specialiseert Balance d’Eau zich in de bouw en aanleg van waterwoningen. Het bedrijf is naar de maatstaven in de bouwwereld nog een bescheiden ontwikkelaar en timmert sinds tien jaar flink aan de weg. Doordat het bedrijf verschillende bouwtechnieken beheerst kan de aannemer de woningen doorgaans op de wal bouwen bij de locatie van hun definitieve ligplaats. Een locatie met bereikbaarheid voor de scheepvaart is niet nodig.

‘Verzekeraars kennen het niet, dus doen ze het niet. Ik merk dat ze onder een steen leven’

Nieuwbouw van waterwijken staat aan een beginpunt. Zo ook het verzekeren, dat anders verloopt dan bij het verzekeren van een woonboot of een woonark. Waterwoningen zijn niet verplaatsbaar en ze liggen op een kadastraal geregistreerd perceel met een woonvergunning: een waterkavel. Dat betekent volgens Janssen minder risico voor de verzekeraar.

Veenetië is een project dat nog op stapel staat. Een nieuwe wijk, ook weer in de gemeente Woerden, van 260 woningen waarvan ongeveer de helft drijvend op het water. Ze liggen vast aan palen en bewegen mee wanneer de waterspiegel verandert. Janssen: “Een voorloper van wat er in de toekomst gaat gebeuren. Want die projecten worden alleen maar groter.”

Voet op de rem bij banken en verzekeraars

Toch zijn er verzekeraars die het risico bij het project Veenetië niet aandurven, terwijl het bij de eerdere - kleinere - projecten wel goed ging, zegt Janssen. Aanvankelijk was er niets aan de hand. Zoals gewoonlijk, verwees Janssen zijn klanten naar de Rabobank en de Triodos Bank wanneer ze vroegen hoe ze een hypotheek konden krijgen en in het geval van de Rabobank, in combinatie met Interpolis voor de woon- of opstalverzekering. Zo ook verwees hij naar andere verzekeraars, waaronder EOC. “De hypotheek via Rabobank Plus ging altijd goed”, zegt Janssen. Ook de Triodos Bank maakt geen onderscheid tussen drijvende huizen en die op vaste grond wat financiering betreft. “Maar veel andere banken zijn er nog onbekend mee.”

En dat niet alleen. De Rabobank heeft sinds mei 2023 als generieke eis gesteld voor nieuwbouwwoningen dat de aannemer zich met zijn bedrijf aansluit bij de Stichting GarantieWoning, die een keurmerk uitgeeft. Dit label dient om de kwaliteit van de woning te waarborgen, om te garanderen dat de ontwikkelaar de woning afbouwt en ter bescherming van de consument tegen een faillissement van de ontwikkelaar. De bouwende partner voor het project Veenetië heeft zich aangemeld bij twee van de drie waarborgende instellingen die het keurmerk voeren, de Stichting BouwGarant en Woningborg.

‘Juist drijvend bouwen is maximaal klimaatbestendig en creëert ook de benodigde waterbuffer’

Janssen: “Deze garantiefondsen hebben de risico’s waar het keurmerk tegen beschermt verzekerd. Volgens Bouwgarant waren het juist hun verzekeraars die de voet op de rem houden. Daardoor moet ook een fonds als Bouwgarant tegen ons zeggen dat ze niet garant kunnen staan, met als gevolg dat een partij als de Rabobank aan onze klanten ook geen hypotheek kan verstrekken en Interpolis geen opstalverzekering.”

Lees de uitgebreide versie van dit artikel op AMweb